Opóźnione płatności to problem, z którym boryka się wiele polskich przedsiębiorców. Nie tylko utrudniają one płynność finansową, ale także generują dodatkowe koszty i stres. Jak więc radzić sobie z tym zjawiskiem i jak skutecznie odzyskiwać należności od nierzetelnych kontrahentów?
Zatory płatnicze w Polsce
Zatory płatnicze to zjawisko, które dotyka wiele polskich firm, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw. Według raportu Intrum1, aż 79% firm w Polsce boryka się z problemem nieuregulowanych należności od klientów, a średni czas odzyskiwania długu wynosi 82 dni. Tymczasem 62% przedsiębiorców spodziewa się, że w najbliższych miesiącach sytuacja się pogorszy i wzrośnie liczba nieterminowych płatników. Ponadto 66% firm obawia się o zdolność płatniczą swoich kontrahentów w obliczu kryzysu gospodarczego wywołanego pandemią. Czy to oznacza, że polski biznes jest skazany na straty i niewypłacalność? – Absolutnie nie. Zapewnienie płynności finansowej, czyli terminowego otrzymywania zapłaty za sprzedane towary i usługi, jest kluczowe dla przetrwania i rozwoju firm, zwłaszcza w trudnym roku 2023. Istnieją skuteczne metody na minimalizowanie ryzyka utraty pieniędzy z powodu opóźnionych płatności i ochronę swojego biznesu przed ich negatywnymi skutkami – mówi Tomasz Bienias, ekspert Intrum. Jakie to metody?
Jak zminimalizować skutki „nowych” opóźnień w płatnościach dla swojej firmy?
Jako przedsiębiorca, zwłaszcza z sektora MŚP, z pewnością chciałbyś uniknąć sytuacji, w której twoi klienci nie płacą ci na czas za twoje produkty lub usługi. Niestety, w obecnej sytuacji gospodarczej, kiedy inflacja ogranicza siłę nabywczą konsumentów, jest to coraz trudniejsze. Dlatego ważne jest, by podjąć odpowiednie kroki, które pozwolą ci zabezpieczyć się przed ryzykiem utraty płynności finansowej i zadłużenia.
Według badania Intrum, polscy przedsiębiorcy stosują różne metody ochrony przed („nowymi”) opóźnionymi płatnościami. Najczęściej wymagają oni od swoich klientów zapłaty z góry (46% firm), sprawdzają ich zdolność kredytową (32% firm) lub ubezpieczają swoje należności (25% firm). Niektórzy korzystają także z gwarancji bankowych (18% firm).
Umowy i faktury
Podstawą każdej transakcji jest zawarcie jasnej i szczegółowej umowy, która określa warunki współpracy, terminy płatności, odsetki za zwłokę i sposób rozwiązywania sporów. Umowa powinna być podpisana przez obie strony i potwierdzona pieczątkami. Podobnie ważne jest wystawianie poprawnych faktur, które zawierają wszystkie niezbędne dane i są wysyłane do odbiorcy w terminie.
Monitoring i przypominanie
Aby uniknąć opóźnień w płatnościach, warto regularnie monitorować terminy zapadalności faktur i wysyłać przypomnienia do kontrahentów przed upływem terminu płatności lub zaraz po nim. Można to robić za pomocą e-maili, SMS-ów lub telefonów. Przypomnienia powinny być uprzejme, ale stanowcze i zawierać informację o konsekwencjach niewywiązania się z zobowiązania.
Negocjacje i ugody
Jeśli kontrahent nie zapłaci w terminie, można spróbować nawiązać z nim kontakt i dowiedzieć się o przyczynach opóźnienia. Być może jest to spowodowane przejściowymi problemami finansowymi lub błędem administracyjnym. W takim przypadku można spróbować negocjować nowe warunki płatności, np. rozłożyć należność na raty lub udzielić rabatu za wcześniejszą zapłatę. Ważne jest jednak, aby nie rezygnować z odsetek za zwłokę i uzgodnić pisemną ugodę, która potwierdza nowe ustalenia.
Windykacja i sąd
Jeśli negocjacje nie przynoszą skutku lub kontrahent unika kontaktu, można skorzystać z usług profesjonalnej firmy windykacyjnej lub zwrócić się do sądu. Windykacja polega na podejmowaniu działań prawnych i faktycznych mających na celu odzyskanie należności od dłużnika. Może to obejmować np. wezwania do zapłaty, pisma przedsądowe, wizyty terenowe, mediacje czy zajęcie majątku dłużnika. Sąd natomiast może wydać nakaz zapłaty lub orzeczenie o zapłacie, które umożliwiają egzekucję komorniczą.
Jak widać, istnieje wiele sposobów na walkę z opóźnionymi płatnościami. Kluczem do sukcesu jest jednak zapobieganie im poprzez zawieranie klarownych umów, wystawianie poprawnych faktur i monitorowanie terminów płatności. W ten sposób można uniknąć wielu problemów i zachować dobre relacje z kontrahentami.
Przedsiębiorco, zadbaj o odpowiednią politykę kredytową
Klienci niepłacący na czas nie tylko generują zaległości, ale także utrudniają planowanie budżetu i inwestycji. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorca miał jasną i spójną politykę kredytową, która określa zasady udzielania kredytów handlowych i warunki płatności. Polityka kredytowa powinna być dostosowana do profilu działalności firmy, ryzyka rynkowego i indywidualnych cech klientów.
Polityka kredytowa powinna zawierać m.in.:
- kryteria oceny wiarygodności klientów i limitów kredytowych,
- terminy płatności i ewentualne rabaty za wcześniejsze uregulowanie należności,
- procedury monitorowania i windykacji należności,
- zabezpieczenia prawne i finansowe w razie niewypłacalności klientów.
Polityka kredytowa powinna być znana i stosowana przez wszystkich pracowników firmy, którzy mają kontakt z klientami. Powinna być także regularnie aktualizowana i dostosowywana do zmieniających się warunków rynkowych i potrzeb biznesowych.
– Polityka kredytowa to nie tylko sposób na ograniczenie ryzyka niewypłacalności klientów, ale także narzędzie budowania trwałych relacji biznesowych. Przedsiębiorca, który ma jasne i uczciwe zasady współpracy, budzi zaufanie i lojalność swoich kontrahentów. Z drugiej strony, polityka kredytowa pozwala na elastyczne reagowanie na sytuacje kryzysowe i negocjowanie korzystnych rozwiązań dla obu stron – dodaje Tomasz Bienias, ekspert Intrum.
Dyrektywa UE dotycząca zwalczania opóźnień w płatnościach
Jako przedsiębiorca, który sprzedaje towary lub usługi na rynku unijnym, masz prawo do terminowych płatności za swoją pracę. Nie musisz godzić się na opóźnienia, które mogą zagrażać twojej płynności finansowej i rozwojowi firmy. W tym artykule przedstawię ci, jak skorzystać z unijnej dyrektywy dotyczącej zwalczania opóźnień w płatnościach, która daje ci mocne narzędzie do egzekwowania należności od swoich kontrahentów.
Dyrektywa UE dotycząca zwalczania opóźnień w płatnościach obowiązuje od 2011 roku i ma na celu ujednolicenie zasad płatności w transakcjach handlowych między przedsiębiorcami oraz między przedsiębiorcami a podmiotami sektora publicznego. Dyrektywa ta wprowadza następujące zasady:
- Termin płatności nie może przekraczać 60 dni dla transakcji z podmiotami sektora publicznego i 30 dni dla transakcji między przedsiębiorcami, chyba że strony uzgodniły inaczej i nie jest to rażąco niesprawiedliwe dla wierzyciela.
- W przypadku opóźnienia w płatności, wierzyciel ma prawo do automatycznego naliczania odsetek ustawowych za zwłokę, które wynoszą co najmniej 8 punktów procentowych powyżej stopy referencyjnej Europejskiego Banku Centralnego.
- Wierzyciel ma również prawo do otrzymania minimum 40 EUR jako rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Może on także dochodzić zwrotu innych kosztów poniesionych w związku z opóźnieniem, takich jak koszty windykacji, sądowe lub arbitrażowe.
- Wierzyciel może także żądać unieważnienia klauzul umownych lub praktyk handlowych, które są rażąco niesprawiedliwe dla niego i pozbawiają go skutecznej ochrony przed opóźnieniami w płatnościach.
Dyrektywa ta daje ci więc możliwość szybkiego i skutecznego dochodzenia swoich praw w przypadku opóźnień w płatnościach. Jednak według raportu Intrum z 2021 roku, tylko 17% polskich przedsiębiorców regularnie korzysta z tego prawa, a 53% nigdy nie nalicza odsetek ani rekompensaty za opóźnienia. Co więcej, 3% ankietowanych przyznało, że nie wie o istnieniu dyrektywy. Dlaczego tak się dzieje?
Możliwe przyczyny to:
- Brak świadomości o prawach wynikających z dyrektywy lub obawa przed ich egzekwowaniem.
- Obawa przed utratą dobrych relacji z kontrahentami lub utratą rynku zbytu.
- Brak procedur wewnętrznych dotyczących monitorowania terminów płatności i windykacji należności.
- Brak dostępu do profesjonalnej pomocy prawnej lub windykacyjnej.
Jeśli chcesz poprawić swoją sytuację finansową i zapewnić sobie terminowe płatności za swoją pracę, musisz przełamać te bariery i skorzystać ze swoich praw wynikających z dyrektywy. Oto kilka kroków, które możesz podjąć:
- Zapoznaj się z treścią dyrektywy i jej implementacją w polskim prawie. Możesz znaleźć je na stronie Komisji Europejskiej lub Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii.
- Sprawdź, czy twoje umowy handlowe zawierają klauzule dotyczące terminów płatności, odsetek za zwłokę i rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Jeśli nie, wprowadź je do swoich wzorców umownych lub negocjuj je z kontrahentami.
- Monitoruj terminy płatności i wysyłaj przypomnienia o zbliżających się lub przekroczonych terminach. Możesz to zrobić ręcznie lub skorzystać z oprogramowania do zarządzania należnościami.
- W przypadku opóźnienia w płatności, naliczaj odsetki i rekompensatę zgodnie z dyrektywą i informuj o tym kontrahenta. Możesz to zrobić w formie wezwania do zapłaty lub faktury korygującej.
- Jeśli kontrahent nie ureguluje należności w określonym terminie, skorzystaj z pomocy profesjonalnej firmy windykacyjnej lub kancelarii prawnej. Możesz także skierować sprawę do sądu lub arbitrażu.
Pamiętaj, że korzystanie ze swoich praw wynikających z dyrektywy nie jest znakiem słabości ani agresji, ale raczej profesjonalizmu i troski o swoją firmę. Nie musisz się obawiać negatywnych konsekwencji dla twoich relacji handlowych, jeśli postępujesz zgodnie z prawem i dobrymi praktykami. Wręcz przeciwnie, możesz zyskać szacunek i zaufanie swoich kontrahentów, a także poprawić swoją reputację na rynku.
Korzystanie ze swoich praw wynikających z dyrektywie to nie tylko sposób na zapewnienie sobie terminowych płatności, ale także na wspieranie uczciwości i przejrzystości w transakcjach handlowych na rynku unijnym. Dzięki temu możesz przyczynić się do rozwoju gospodarczego i społecznego zarówno w Polsce, jak i w Europie.
Fot. Kampus Production, pexels.com
